Borba za učenje srpskog jezika i ćiriličnog pisma u istočnoj Hrvatskoj

Predstavnici srpskih institucija u Republici Hrvatskoj godinama se trude da učenicima srpske nacionalnosti obezbede nastavu na srpskom jeziku i ćiriličnom pismu kako bi negovali svoj jezik, običaje i kulturu.

Dušan Velimirović 13.12.2018.
Srpski jezik osnovna škola franjo tuđman beli manastir

U obrazovnom sistemu Republike Hrvatske postoje tri modela obrazovanja pripadnika nacionalnih manjina. Model A se odnosi na model obrazovanja na jeziku i pismu nacionalnih manjina, model B na pohađanje dvojezične nastave, odnosno nacionalna grupa predmeta u koju spadaju maternji jezik, veronauka, istorija, geografija te likovna i muzička kultura se uče na jeziku nacionalnih manjina dok se ostali predmeti uče na jeziku većinskog naroda, a model C je model obrazovanja na jeziku većinskog naroda uz dodatno učenje jezika nacionalne manjine i veronauke.

Kako bi omasovili pohađanje nastave po modelima obrazovanja nacionalnih manjina, pogotovo na području gde nije prisutan veliki broj Srba, organizuje se veliki broj akcija i edukacija kako bi se učenici, roditelji, ali i nastavnici upoznali sa značajem negovanja i učenja srpske tradicije, jezika i kulture.

Sastanak srpskih profesora koji predaju po A i C modelu

Još je 13. novembra u Ministarstvu obrazovanja Republike Hrvatske u Zagrebu održan sastanak između predstavnika srpskih institucija iz Republike Hrvatske i predstavnika ministarstva na temu obrazovanja na srpskom jeziku i ćiriličnom pismu po modelima A i C. Tada su izneseni predlozi za novi kurikulum za srpski jezik i nacionalnu grupu predmeta.

Povodom toga u Kulturno-naučnom centru „Milutin Milanković“ u Dalju osmog decembra je održan sastanak profesora koji nastavu održavaju po obrazovnim modelima A i C kako bi upoznali nastavnike koji predaju srpski jezik i kulturu s novim kurikulumom vezanim za ovaj predmet.

Srpski jezik predavanje o novom kurikulumu modela c obrazovanja knc milutin milanković dalj

Predavanje o novom kurikulumu modela C obrazovanja.

Kurikulum je uradila stručna radna grupa iz svih delova Republike Hrvatske među kojima su profesorke Maja Matić i Senka Crevar. Ove dve profesorke su se odazvale na poziv nastavnika s područja Vukovarsko-sremske i Osječko-baranjske županije te održale edukativnu prezentaciju.

Treba napomenuti da u Baranji ima veliki broj škola u kojima se nastava odvija po modelu C, a taj model do sada nije imao verifikovan nastavni plan, nastavnici iz baranjskih škola su imali veliki interes za ovu prezentaciju.

Zajedničko veće opština radi na tome da se model C u ovim školama još više proširi, a u školama i mestima u kojima ima više srpskih đaka možda uvede i model B (dvojezična nastava).

Prezentacija je održana na inicijativu predsednice odbora za obrazovanje Zajedničkog veća opština profesorke Milice Stojanović.

Pravoslavna veronauka u Osijeku

Prošle godine je u Osijeku uvedena pravoslavna parohijska veronauka koja se odvija u prostoru hrama Uspenja Presvete Bogorodice.

- Ima velik broj Srba u Osijeku, ali je grad dosta veliki pa su srpska deca raširena u 15 osnovnih i 16 srednjih škola na području grada Osijeka. Zbog toga smo odlučili da se uvede parohijska veronauka pri hramu kako bi deca, ali i ostali imali priliku da uče pravoslavnu veronauku i to im ulazi u njihove školske svedodžbe. Od sledeće godine će se uvesti i u osnovne i srednje škole pa će tako učenici u školama, osim katoličke i islamske, imati prilikuda uče i pravoslavnu veronauku – kaže paroh osječki protojerej Aleksandar Đuranović.

U parohijskoj veronauci u gradu Osijeku postoje tri grupe – prva grupa odnosi se na učenike od prvog do trećeg razreda osnovne škole, druga od četvrtog do osmog razreda i treća su učenici učenici srednjih škola. Svake subote održava se i veronauka za odrasle osobe koji žele da uče o pravoslavlju. Osim protojereja Đuranovića, pokretači inicijative o uvođenju pravoslavne veronauke u Osijeku bili su i episkop Osečkopoljski i baranjski Heruvim i protojerej Vukašin Cvetojević.

Podela paketića u obliku školskog pribora i izleti u Beograd

Ove godine su deci koja nastavu pohađaju po A i C modelu po prvi puta dodeljeni i pokloni u vidu školskog pribora kako bi roditeljima olakšali troškove školovanja.

– Želimo da posetimo sve naše škole u kojima je nastava na srpskom jeziku i ćiriličnom pismu. Ova akcija je izuzetno plodna jer se veća delegacija uputila u školu, a ne samo mi nastavnici pojedinačno. Najveću radost na licima dece vidimo kada im kažemo da ćemo ih voditi na izlet – izjavila je savetnica-nadzornica za srpski jezik Jadranka Radošević.

Posebna pažnja prilikom podele usmerena je na đake iz Osječko-baranjske županije koji nastavu pohađaju po modelu C jer se to područje dugi niz godina smatralo zapostavljenim.

Srpski jezik osnovna škola franje tuđmana beli manastir model c jadrnaka radošević radomir čvarković jovan vlaović srđan jeremić borislav đekić damir mendler

Delegacija ZVO-a i direktor Osnovne škole Franjo Tuđman u Belom Manastiru Damir Mendler na podeli školskog pribora deci.

– Odlučili smo da se fokusiramo na škole koje deluju na području Osječko-baranjske županije u kojima se pohađa nastava po modelu C. Ovi paketi na jedan simboličan način prikazuju našu brigu i deci i roditeljima koji svoju decu upisuju na nastavu po ovome modelu učenja srpskog jezika i pravoslavne veronauke. Cilj nam je da ta deca uče svoj jezik i pismo, da neguju svoj nacionalni identitet te da vode računa o svojoj tradiciji i običajima, a to je moguće samo ukoliko uče srpski jezik i ćirilično pismo i obeležavaju praznike koji su nama bitni. Takođe jedan od ciljeva je bio da se povežemo s direktorima i nastavnicima ovih škola kako bi se naša pomoć ovoj deci unapredila u narednom vremenskom periodu – izjavio je predsednik zajedničkog veća opština Srđan Jeremić prilikom podela paketića u Belom Manastiru.

Kako bi decu iz Hrvatske upoznali sa Srbijom, Zajedničko veće opština iz Vukovara finansiralo je mnogim nastavnicima i učenicima, iz osnovnih škola, koji nastavu pohađaju na srpskom jeziku i ćiriličnom pismu posete Beogradu.

- Organizovana su četiri izleta jer se ipak radi o velikom broju đaka. Izlet je bio zabavnog i verskog karaktera. Deca su posetila zoološki vrt, ručali su u Mekdonaldsu, prošetali su centrom Beograda te obišli hram Svetog Save. Na taj način smo videli koliko veliki broj đaka pohađa nastavu po modelu A i C. Pokazali smo dobru volju da tu decu upoznamo s matičnom državom, a oni su bili oduševljeni. Ono što je veoma važno, ovim izletom su bili zadovoljni i nastavnici – priča predsednica ZVO-ovog odbora za obrazovanje Milica Stojanović.

Od roditelja sve zavisi

Milica Stojanović takođe ističe da postoji mogućnost da neke škole koje održavaju nastavu po C modelu, svoj program unaprede na B ili čak A model, ali to sve zavisi od roditelja.

- Ako roditelji pokažu volju da njihova deca, osim srpskog jezika i pravoslavne veronauke, uče i istoriju, geografiju, muzičku i likovnu kulturu na srpskom jeziku i ćiriličnom pismu, onda naravno B model ima šanse. U tom slučaju bi se ta nacionalna grupa predmeta učila na srpskom jeziku, a ostali predmeti na hrvatskom. To bi bilo veoma lepo i korisno i naravno da bi bilo uspešno za sve nas – zaključuje Stojanović.