Dašak Beograda 19. veka u Vukovaru

Imena velikih srpskih slikara poput Katarine Ivanović, Đorđa Krstića ili Paje Jovanovića odzvanjala su u petak naveče malom salom Srpskog doma u Vukovaru. Okupljeni gosti predavanja „Biseri slikarstva 19. veka iz Narodnog muzeja Srbije“ pažljivo su slušali reči muzejskog savetnika u Narodnom muzeju Srbije Ivane Janković.

- Došla sam da upoznam stanovništvo Vukovara sa najlepšim remek-delima naše stalne postavke. Videli smo dela majstora poput Katarine Ivanović, Paje Jovanovića, autora čuvenog Krunisanja cara Dušana koje je na Sretenje ove godine vraćeno u stalnu postavku. Videli smo takođe i dela Đorđa Krstića i ostalih umetnika koja oslikavaju umetnost 19. veka u Srbiji, a uključila sam i Steriju kao osnivača Narodnog muzeja Srbije. Nadam se da je predavanje bilo zanimljivo i onima koji nisu posetili naš muzej, ali i onima koji su bili pa im je ovo bila prilika da se podsete i da nam dođu ponovo - kaže Ivana Janković.

Osim slikarstva, bilo je reči i o građanskom društvu Srbije i Beograda 19. veka.

- Neki od slajdova današnje prezentacije prikazuju dela Steve Todorovića koji je uticao na unapređenje kulturnih, umetničkih i sportskih sadržaja grada Beograda, a odabrala sam i portret Vladana Đorđevića koji je bio prvi gradonačelnik. I tu se vidi, kako se na neki način Beograd iz turskog mesta transformisao u Evropsku prestonicu. Veliki procvat umetnosti dogodio se posle Velike seobe Srba kada su strujanja zapadnoevropske umetnosti počele da prodiru u srpsku umetnost. Tada u srpskom religioznom slikarstvu vidimo prvo uticaj baroka, a kasnije počinje polako da se razvija građanska klasa, odnosno klasa intelektualaca, a onda i oni postaju naručioci slika, a ne više samo Crkva, pa se menjaju i teme i žanr slikarstva, kao i zahtevi koji se postavljaju pred slikara. Umesto, isključivo religioznih tema, u slikarstvo ulazi portret koji služi da ovekoveči članove ili cele porodice tadašnjih trgovaca, zanatlija i ostalih predstavnika građanske klase koji se izdvajaju. U drugoj polovini 19. veka, čak dva veka posle prodiranja u evropskoj umetnosti, pojavljuje se pejzaž kao samostalna tema – otkriva Janković neke od detalja predavanja održanog u vukovarskom Srpskom domu.

Ovim predavanjem, Ustanova u kulturi Srpski dom zatvorila je svoj program za septembar, ali je direktor Nebojša Vidović najavio i dešavanja u oktobru.

- Osim svojih aktivnosti, sarađivaćemo i sa drugim ustanovama srpske zajednice sa ovog područja, prvenstveno sa Srpskim kulturnim centrom gde ćemo prvog oktobra imati monodramu Milana Dimića „Ima neka tajna veza“ koja je omaž Dušku Trifunoviću, a biće deo Nedelje srpske knjige. Na taj način potičemo saradnju sa drugim institucijama jer naša ustanova može svojim tehničkim i logističkim kapacitetima da omogući sve ono što ljudi žele, nameravaju i hoće da ostvare u smislu svojih programskih aktivnosti – navodi Vidović.

Osim navedenih dešavanja, 8. oktobra biće održana prezentacija zbornika akata Srpske crkvene pravoslavne opštine, a to će biti uvertira za posetu Patrijarha Porfirija Vukovaru 15. i 16. oktobra.