Načelnik opštine Dvor Nikola Arbutina: „U nekim selima nemamo čoveka mlađeg od 60 godina“

O opštini Dvor govorilo se nedavno kada je predsednik Srbije Aleksandar Vučić pred televizijskim kamerama uručio predsednici Kolindi Grabar – Kitarović 13 paketa dokumentacije za koje se kasnije ispostavilo da su matične knjige opštine Dvor. Šta za vas ovde konkretno znači taj čin?

– To su matične knjige iz matičnog ureda Dvor koje su bile odnesene. To su knjige rođenih, umrlih i knjiga državljana. Svi ljudi koji su ovde rođeni ili koji po mestu prebivališta pripadaju ovom matičnom uredu do sada nisu mogli izvaditi rodni list nego su morali ići na naknadno upisivanje kroz postupak dokazivanja u državnoj upravi. Ljudi kojima je trebao venčani list morali su to dokazivati sudskim putem što je zahtevalo i vreme i novac. Sad će se taj deo promeniti za ljude kojima do sada nije bio potreban rodni list ili nešto drugo i te knjige su već stigle u naš matični ured.

Bili ste prisutni i kada je Aleksandar Vučić drugog dana svoje posete došao u Vrginmost. Kako generalno ocenjujete tu celokupnu posetu i hoće li to imati kakvog uticaja na život tamošnjeg stanovništva?

– Na tribini u Vrginmostu smo pored predsednika Aleksandra Vučića i načelnika opštine Vrginmost sedeli i načelnik opštine Krnjak i ja i mi smo pomagali u celom tom protokolu. U razgovoru sa ljudima on je obećao da će pomoći u nabavci jednog sanitetskog vozila za našu opštinu i jednog traktora jer mi smatramo da bilo kakva pomoć da dođe, celokupna zajednica od toga treba da ima koristi. Kada je nova mreža hitne pomoći 2016. godine krenula sa radom, Dvor je tada ostao bez doktora. Najbliži doktor nam je u Sisku i Kostajnici pa bi nam zbog toga sanitetsko vozilo bilo od velike pomoći koje bi našeg čoveka brže, lakše i bolje vozilo tamo.

Kako danas izgleda život stanovništva na celoj Baniji? Ima li investicija? Kakva je situacija sa iseljavanjem i da li je završen proces povratka stanovništva?

– Najveći povratak srpskog stanovništva se desio od 1997. do 2003. godine, a nakon toga vraćali su se pojedini ljudi sa porodicama. U zadnje vreme možemo govoriti samo o pojedinačnim slučajevima kada uglavnom jedna ili dve osobe dolaze i tu se radi uvek o starijim ljudima. Što se tiče života danas, mi tu nažalost delimo sudbinu cele Hrvatske. Ostali smo bez radno sposobnog stanovništva, a konkretno iz Dvora najveći broj je u Irskoj i na Islandu. Ovo malo pogona koje kod nas posluje zbog toga dolazi u problem jer nedostaje radne snage. Sa druge strane, nama je vrlo teško da organizujemo život na području od 505 kvadratnih kilometara i 64 naselja jer u nekim naseljima nemamo čoveka mlađeg od 60 godina, a u nekim selima ima tek jedna ili dve useljene kuće.

Koje su aktivnosti sa kojima se trenutno bavite u opštini?

– Krajem prošle godine prošao nam je pro-jekat za vodovod u dužini od šest kilometara od Gornjeg do Donjeg Javornja. Početkom godine smo potpisali još jedan projekat za jednu nerazvrstanu cestu u samom mestu Dvor. Prva investicija je 5,3 miliona, a druga 2 milionakuna. Sada još čekamo da nam prođe projekat rekonstrukcije vrtića od 3,5 miliona kuna. Pripremamo se i za sanaciju odlagališta komunalnog otpada, a prema Hrvatskim vodama idemo sa još deset kilometara magistralnog i šest kilometara sekudnardnog vodovoda kako bi se spojili sa Kostajnicom tako da osiguramo vodu za postojeću mrežu, ali i za dalje širenje te vodovodne mreže.

Ne želimo odlagalište radioaktivnog otpada

O opštini Dvor se proteklih godina najviše govori u kontekstu izgradnje odlagališta radioaktivnog otpada. Kakva je trenutna situacija sa tim u vezi? Kakav je stav opštine po tom pitanju?

– Opština je rekla da to ne želi i omogućili smo da putem zborova građana i sami stanovnici iznesu stav po tom pitanju. Ta priča je stara od 1998. godine od usvajanja Strategije prostornog uređenja RH, a potvrđena je 1999. usvajanjem Prostornog plana RH gde je Trgovska gora predviđena kao potencijalno odlagalište srednjeg i niskog radioaktivnog otpada. Bila je tu i Moslavačka gora koja je 2002. izbrisana iz plana i ostala je samo ova lokacija kod nas. Nama je 2014. godine Državni zavod za radiološku i nuklearnu sigurnost pozvao uputio poziv za učestvovanje u procesu određivanja mikrolokacije za radioaktivni otpad. Od tada do danas država je donela brojne zakone i strategije po ovim pitanjima da bi konačno ove godine donela i izmene Zakona o radiološkoj i nuklearnoj sigurnosti. Što se tiče Dvora, nama je početkom ove godine upućen dopis gde se kaže da u skladu sa svim zakonima i direktivama sada treba izraditi energetsku i agroekološku studiju i pozvani smo da u tome učestvujuemo. Mi u skladu sa zakonima u tome moramo učestvovati bez obzira na stav institucije i građana i mi se tako ponašamo od početka. Učestvujemo u svemu ali iznosimo mišljenje, stavove, predloge, osporavamo ono što je nama upitno. U konačnom nacrtu nacionalnog programa decidno piše da mišljenje lokalne zajednice po ovom pitanju nije presudno i da je to državni projekat od državnog interesa.

foto: N1

Šta Vi lično mislite o svemu tome?

- Svima nama je jasno da je određivanje mesta odlagališta politička odluka, a sa druge strane celi taj proces traje dugo i niko ne zna koliko će još trajati i kako će se završiti. Opština Dvor i njeni stanovnici od toga samo imaju štetu. Nažalost situacija je takva da ni mi kao institucija ni naši građani nemamo nikakav uticaj na to.

Kako živi i kako je organizovana srpska zajednica na području opštine Dvor gde čini i većinu od ukupnog broja stanovništva? Ima li kulturnih ili nekih drugih aktivnosti?

– Po meni tu trenutno nije zadovoljavajuća situacija, a najveći problem je što smo ostali bez mladog stanovništva koje je bilo nosilac tih kulturnih, sportskih i drugih dešavanja. Imamo još SKD „Prosvjetu“, ali i oni prolaze kroz probleme jer su deca koja su bila mnogobrojna otišla ili u inostranstvo ili u Zagreb na školovanje. Imali smo i fudbalski klub PPG Rujevac koji je takođe od ove sezone stavio cvoj status u mirovanje i ne takmiči se zbog nedostatka igračkog kadra. Ima tu uvek i finansijskih problema, ali ljudski potencijal teško da možemo nadoknaditi.

Na čelu ste opštine treći mandat. Možete li da ocenite generalno situaciju na početku u sada?

– Tada smo imali ljude, a imali smo male mogućnosti da tim ljudima pomognemo jer nismo imali novaca. Sada u ovoj novoj finansijskoj raspodeli sredstava opština ima novce i mogla bi da utiče na neke stvari, ali mi nažalost sada nemamo kome da pomognemo.

Dvor daleko

Dvor se nalazi na samoj granici sa Bosnom i Hercegovinom, odnosno Republikom Srpskom i Novim Gradom (bivši Bosanski Novi) koji vam je geografski puno bliže nego recimo Sisak, ali se danas nalazi u drugoj državi. Kako se to odražava na život stanovništva?

– Mi nemamo nikakve benefite zato što imamo granicu iako naša opština ima 72 kilometra granice. Imamo samo jedan granični prelaz na kome se odvija sav saobraćaj jer je teretni prelaz ukinut ulaskom Hrvatske u EU. Blizina Bosne odnosno Republike Srpske je nešto pozitivno i dobar ventil da ljudi mogu otići preko u kupovinu gde je jeftinije, ali i Novi Grad u kojem je bilo 27.000 stanovnika deli našu sudbinu pa i njihovi ljudi odlaze u ino-stranstvo. Sa druge strane to nam predstavlja problem jer je tamo niži standard pa ljudi idu tamo ne samo da kupe nešto, nego i da obave nekakve druge poslove koji su skuplji u Sisku.

Dvor, foto: www.dvor.hr

Dok se za probleme u recimo Slavoniji može često čuti u javnosti i putem medija, probleme života ljudi na Baniji gotovo da niko drugi ne zna osim njih samih. Vaša opština je i saobraćajno dislocirana. Smatrate li da ste u tom smislu često zaboravljeni u odnosu na druge krajeve i da vas se država seti recimo samo u situacijama kada treba dovesti nuklearni otpad?

– Mi smo po površini treća opština u Republici Hrvatskoj. Po svojoj teritorijalnoj poziciji mi smo oduvek i bili izolovani, ali čak je i ta infrastuktura koju smo imali je u puno lošijem stanju nego nekada. Dislocirani smo u smislu da se kroz Dvor ne može proći nego put vodi samo do njega. Zbog toga nismo mnogima ni interesantni, a nemamo ni dovoljan broj stanovnika da bi neko ulaganje ovde bilo ekonomski isplativo.