Još jedno bolno sećanje u Jeminovcu

Pomen za ubijene srpske civilne kasne jeseni 1991. godine u zapadnoj Slavoniji služio je episkop pakračko-slavonski Jovan sa sveštenstvom, a vence su položile delegacije meštana, županijskih Veća srpske nacionalne manjine, antifašista iz Pakraca i Požege, SDSS-a, specijalni savetnik predsednika Republike Srbije Veran Matić i predsednik Srpskog narodnog veća Milorad Pupovac.

- Jesen 1991. bila je strašna. I za Hrvate i za Srbe. Strahote Hrvata prešle su u svenacionalnu službenu priču. Strahote Srba ili se teško probijaju u tu priču ili ostaju nepoznate. Jedna od takvih priča je i ova ovde u Jeminovcu. To je priča o 26 sela naseljenim srpskim stanovništvom koja su prema naredbi požeškog kriznog štaba evakuisana. Susedna sela naseljena hrvatskim stanovništvo nisu evakuisana. Nakon evakuacije pripadnici Hrvatske vojske su spalili 23 od 26 sela te pobili one koji nisu bili evakuisani, a zbog kojih smo se danas ovde okupili. Njih više od 40 platili su glavom, mahom stariji, od toga značajan broj žena. Većina se i danas vode kao nestali. Srpski demokratski forum 2010. godine podneo je kaznenu prijavu protiv 5 osoba koji su bili na odgovornim pozicijama civilne i vojne vlasti zbog ubistva više od 40 civila i paljenja oko 600 kuća i blizu 600 gospodarskih objekata. Istraga I danas traje – rekao je pred okupljenima u Jeminovcu saborski zastupnik i predsednik SNV-a Milorad Pupovac.

On je dodao da se i o ovim događajima u Hrvatskoj ćuti kao da je reč o „ničijim selima i ničijim ljudima”.

- Što više odzvanja mukla tišina o stradanju ovih sela i ovih ljudi zbog kojih smo se okupili, sve je jača potreba da se o tome govori komemoracijama, kao što je ova današnja, javnim objavama, kakvih se nadamo da će ih biti, postavljanjem pitanja o nestalima, ali i o nekažnjenima. Hvala svima koji su se do sada sećali, postavljali pitanja i objavljivali informacije o ovome. Ovi ljudi su ubijeni samo zato što nisu hteli da idu iz svojih kuća i što su verovali da ih u njihovim kućama nema niko zašto dirati niti im ikakvo zlo činiti. Pogotovo ne ljudi u vojnim uniformama države protiv koje oni koji su ostali nisu preduzimali ama baš ništa osim što su hteli da ostanu u svojim kućama – dodao je Pupovac.

Podsetimo hrvatske vlasti donele su još krajem oktobra 1991. godine naredbu o evakuaciji 26 srpskih sela Požeške kotline: Oblakovac, Vučjak Čečavski, Jeminovac, Šnjegavić, Čečavac, Koprivna, Rasna, Pasikovci, Kujnik, Orljavac, Crljenci, Sloboština, Milivojevci, Podsreće, Vranić, Nježić, požeški Markovac, Klisa, Odžakovci, Poljanska, Kantrovci, Gornji Vrhovci, Lučinci, Oljasi, Smoljanovci i Ruševac. Domove je tada napustilo više od dve hiljade ljudi.

Nakon evakuacije počinje palež i pljačka, a u rano jutro 10. decembra Hrvatska vojska kreće u akciju na tri sela koja su odbila naredbu o evakuaciji. Tom prilikom je, prema podacima srpske zajednice, ubijeno više od 40 civila koji su ostali u svojim selima. Nakon te akcije još je 600 kuća pokradeno i zapaljeno zajedno sa pomoćnim poljoprivrednim zgradama koje je svako domaćinstvo imalo. Za ove zločine niko nije odgovarao. Poimenično je popisana 41 žrtva, a više od pola njih bilo je starije životne dobi. Povodom sećanja na egzodus i stradanje, srpska zajednica iz zapadne Slavonije podigla je 2012. godine spomen obeležje u selu Jeminovac.