Meštani Poljana sami obnovili svoju crkvu

U Poljanama u opštini Dragalić, nedaleko od Nove Gradiške, postojala je duga tradicija okupljanja u seoskoj crkvi četvrtkom posle Spasovdana, a pre praznika Duhovi. Taj dan nazivan je Pokrižak, a vezivan je za završetak proizvodnje i pripreme sira tamošnjeg stanovništva. Običaj okupljanja u crkvi na ovu svojevrsnu seosku slavu u Poljanama obustavljen je i skoro potpuno iščezao jer je ovo mesto, poput desetina drugih u zapadnoj Slavoniji, devedesetih godina devastirano i zapaljeno, a zajedno sa selom uništena je i seoska crkva.

Kuće su nakon rata obnavljane, ali se većina stanovništva nikada ovde nije vratila. Pre rata je u Poljanama živelo više od četiri stotine stanovnika od kojih su Srbi činili 90 odsto, a danas ovde živi stotinak ljudi, a Srba je možda pola od tog broja.

Na ovogodišnji Pokrižak, koji je pao na 4. jun, ponovo se okupilo pravoslavno stanovništvo ovog sela, a razlog je bio osveštanje crkve koja je podignuta na mestu stare crkve. Meštani koji danas žive u inostranstvu, od kojih je najveći broj u Kanadi, sakupili su pre više pet godina sredstva i u saradnji sa tadašnjim novogradiškim parohom Draganom Antonićem te meštanima koji i danas žive u Poljanama krenula je obnova crkve iz temelja.

- Gradnja je završena prošle godine, ali smo imali još neke unutrašnje radove. Sada je postavljen novi ikonostas i ikone. Sve je to uz veliku pomoć i zahvaljujući tom narodu iz inostranstva. Pomogla nam je i Opština Dragalić i brojni drugi ljudi dobre volje – kaže sadašnji paroh novogradiški Ognjen Tendžerić koji je radove preuzeo od prethodnog paroha i priveo ih kraju.

Uz podršku i blagoslov Eparhije pakračko-slavonske ciglu po ciglu crkvu su do krova sazidali sami i bez ikakve naknade meštani među kojima i braća Luka i Đuro Basarić te Stevan Stojčević.

Luka i Đuro Basarić

Luka Basarić ima danas 61 godinu i radi u Sloveniji, a kada su radovi počinjali bio je, uz nekoliko godina starijeg brata Đuru, jedan od najmlađih stanovnika sela pa su rado prihvatili na sebe posao početka izgradnje hrama.

- Bilo je ružno videti kako je izgledala naša crkva pa smo prvo morali sve skloniti i pokrčiti. Nakon toga smo prešli na zidarske radove. Sada ponovo imamo mesto gde ćemo se okupljati, a i kao verniku mi znači puno. Tu mi je kuća u blizini i značiće mi da iz dvorišta vidim našu crkvu, a ne ruševinu. Nadam se da će se i neke kuće sada obnoviti u smislu da nam se vrati poneki stanovnik, ako ne mladi, onda bar ljudi koji su u penziji. Trenutno sam u Sloveniji, ali kada za nekoliko godina odem u penziju, sigruno ću se vratiti jer ja nemam gde drugde osim u svoje selo – ispričao nam je Luka nakon osveštanja hrama.

Episkop Nikodim: „Ne treba da se stidimo što smo pravoslavni Srbi“

Svetu liturgiju služio je episkop dalmatinski Nikodim, uz sasluženje episkopa pakračko-slavonskog Jovana, a u prisustvu sveštenstva i monaštva ove eparhije i nekoliko desetina vernika iz samih Poljana, ali i okolnih slavonskih mesta. Episkop Nikodim istakao je u svojoj besedi nakon liturgije važnost očuvanja vere, a sa verom i očuvanja običaja.

- Tu veru koju su primili naši preci mi bismo danas trebali da čuvamo i da se brinemo o njoj, da se ne stidimo te vere, da se ne stidimo što smo pravoslavni, a isto tako i Srbi, potomci onih koji su u ovim krajevima živeli vekovima. Treba da očuvamo sve ono što su nam ti naši preci preneli, kako zarad našeg spasenja, tako i kada dolazimo u ove hramove i na naša groblja. Ovi hramovi treba da nas utvrđuju, ali isto tako i da opominju i pozivaju one koji nisu sada ovde sa nama – istakao je episkop Nikodim i dodao da narod zapadne Slavonije i narod Dalmacije „jede isti hleb“, odnosno da ima iste muke i probleme.

Zadovoljni i meštani

Episkop Jovan izrazio je zadovoljstvo što je hram obnovljen i podsetio na značaj ovog praznika za meštane Poljana, a svoju sreću nisu krili ni malobrojni okupljeni Poljančani.

- Došlo je dosta svijeta i to nam je drago. Sami smo tu i nema nas puno. Ranije smo ponekad išli na bogosluženja u Medare, a sada ćemo slaviti i u svom selu – kaže jedna od starijih meštanki.

- Srećni su svi što je crkva napravljena. To su sve novce slali naši ljudi iz inostranstva, a među njima je i moj sin, kao i bivši meštanin Pero Ribić iz Kanade. Kada vidimo danas ovoliko ljudi u selu odmah nam je lakše, ne moramo ni ručati – kroz osmeh dodaje Milica Radišić.

Slično govori i meštanka Veselka Velimir.

- Jedan sin mi je u Australiji, a drugi u Bosni i hteo je danas da bude ovde, ali su ga vratili sa granice. Živim sama, a u ovom selu sam 54 godine. Mi smo vernici i navikli smo ići u crkvu i sada ćemo napokon to i moći – rekla nam je ona.

Novoizgrađeni hram je posvećen Svetoj Fatini Samarjanki čije su mošti u Poljane donesene iz Izraela. U poslednje vreme obnovljeno je ili se radi na obnovi brojnih hramova na području čitave Eparhije pakračko-slavonske, a posebno u novogradiškoj parohiji, kao i u obližnjim Okučanima. U ovoj parohiji obnovljene su kapele u mestima Vrbovljani, Gređani i Nova Gradiška, a podignuti su i temelji crkve u ovom gradu čije osveštanje se planira tokom ovog meseca.

*Ovaj tekst je nastao u sklopu projekta „Tu gdje živimo“ koji je podržao Fond za poticanje pluralizma i raznovrsnosti elektroničkih medija Agencije za elektroničke medije.