U ličko mesto Srb dostavljeno je novo vozilo za početak pružanja socijalne usluge prevoza i pratnje starijih osoba za područje opštine Gračac. Usluga je obezbeđena iz budžeta SNV-a i predstavlja proširenje projekta „Od vrata do vrata“ koji se već sprovodi na području opština Glina, Benkovac i Donji Lapac. Prevoz do grada i snabdevanje korisnika osnovnim životnim potrepštinama i na ovom području istaknuti su kao jedni od najvažnijih.
– Prilikom poseta koje sam imala na ovom području, kao jedan od najvećih problema ljudi sa kojima sam se susretala isticali su saobraćajnu izolovanost i tu raštrkanost sela, bilo da dođu do lekara, apoteke po lekove, ili, na kraju krajeva, u trgovine. Pored te izolovanosti isticali su da značajna sredstva od svojih jadnih penzija moraju izdvajati da bi platili prevoznika. Projekat „Od vrata do vrata“ je zamišljen tako da pomogne toj ranjivoj grupi starijih i nemoćnih, da ih se preveze i doveze, da bi oni zadovoljili te svoje potrebe. Kada je u pitanju opština Gračac nismo naišli na razumevanje vlasti, i ova opština inicijalno nije bila korisnica ovog evropskog projekta, međutim s obzirom na veliki broj korisnika koji su pokazivali potrebu za ovim, mi u SNV-u smo odlučili da samoinicijativno i sopstvenim sredstvima obezbedimo jedan automobil i jednog vozača koji će obavljati te usluge prevoza i eventualne dostave našim korisnicima – rekla je prilikom posete Srbu saborska zastupnica SDSS-a Dragana Jeckov.
Nije na odmet reći da je ovo veliko i razuđeno područje, a tih pedesetak korisnika, zahvaćenih ovim projektom, zapravo živi u 38 naselja.
– Kolega, koji će ih prevoziti, imaće pune ruke posla. Verujem da će korisnici osetiti blagodat ovog projekta kojeg je SNV proširio, i mi, zapravo, imamo nameru da ovu svojevrsnu socijalnu mrežu širimo i na druga područja. Pored ova tri koja već postoje, Gračac je sada četvrto, a namera nam je da obuhvatimo i područje Petrinje. Potrebe postoje i u zapadnoj Slavoniji, a sve su ovo pokazatelji kako bi trebao da izgleda naš sledeći projekat, kojim ćemo konkurisati prema evropskim fondovima -objasnila je Dragana Jeckov.
Zamenica načelnika opštine Gračac Rajka Rađenović, izrazila je zadovoljstvo što će, nakon godina čekanja, pomoć najugroženijoj grupaciji stanovništva sada biti realizovana i na području ove opštine.
– Sve se odigrava na obostrano zadovoljstvo, i mene, koja sam bila inicijator toga projekta, ali i korisnika. Drago mi je što se sa realizacijom zvanično počelo od početka februara i što će sve trajati dok god bude korisnika. Mi smo bili u velikom problemu jer smo disperzirani, imamo 38 naselja koja su jedna od drugih udaljena čak i do sedamdeset kilometara. Za stare i nemoćne ljude nije bilo dobro rešenje da ih se odveze do autobuske stanice i da ih se tu ostavi. Zasad imamo do pedesetak korisnika, ali ćemo to proširivati u zavisnosti od mesečnih potreba – kaže Rajka Rađenović.
Cilj je smanjiti socijalnu isključenost Srba u Hrvatskoj
Projekat je odobrilo Ministarstvo za demografiju, porodicu, mlade i socijalnu politiku, a finansiran iz Evropskog socijalnog fonda, a njegova glavna aktivnost je socijalna usluga prevoza i pratnje osoba starijih od 65 godina.
– S obzirom da se radi o važnoj i izraženoj potrebi našeg stanovništva, Srpsko narodno veće odlučilo je da proširi i iz svojih sredstava finansijski pokrije tu potrebu i na drugim područjima. Konkretno sada smo započeli i sa Gračacom, a u planu nam je još jedna opština na području Banije, ali ne nameravamo tu stati sve dok ta potreba postoji. Osim te usluge, ovaj projekat podrazumeva još neke, poput edukativnih radionica za ljude koji rade sa starijim osobama i drugim ranjivim grupama. Zamišljeno je da im te radionice pomognu da povećaju svoje veštine, da se i oni sami počnu baviti pisanjem projekata, a sve to u svrhu da bi naše lokalne sredine mogle što samostalnije funkcionisati i ne zavisiti od drugih, ko zna kakvih izvora. Nešto što je zapravo najvažnije jeste što ova usluga omogućava da se smanji vrlo izražena socijalna isključenost sa kojima se Srbi u Hrvatskoj susreću. Konkretno, ovde se radi o saobraćajnoj izolovanosti, a na ovaj način oni mogu nesmetano i na vreme otići kod doktora, po namirnice, i zapravo zadržati taj društveni element, odnosno biti u prilici sastati se sa svojim komšijama, prijateljima – istakla je voditelјka SNV-ova odeljenja Tatjana Dragičević.
Kroz projekat se, pored primarnih usluga starijoj populaciji, zapošljavaju i vozači pratilaca, i terenski koordinatori. Sve te plate su sufinansirane iz evropskog socijalnog fonda.
– Teren je područje opštine Gračac u koji spada trideset i osam sela. Broj korisnika će vremenom rasti, jer su potrebe svake godine sve veće. Opština je prostorno najveća u Hrvatskoj, teren je veliki, ali mislim da ću to uspešno raditi jer sam i do sada obavljao slične poslove. Najčešće potrebe starijeg stanovništva su odlazak kod doktora, kupovina namirnica, te administrativni poslovi u sedištu Opštine i u županijskom sedištu u Zadru – poručio je Nebojša Rađenović koji će u narednom periodu obavljati posao vozača.
Realizaciji ovog projekta ipak su se najviše obradovali sami korisnici. Ovo će im, kažu, u mnogo čemu olakšati dosadašnje muke, ali i uštedeti ne tako mala sredstva koja su morali izdvajati za usluge privatnih prevoznika.
– Nama je ovo život. Onaj ko ne živi u ovakvim uslovima i ovoliko udaljen od grada ne može ni razumeti koliki problem to nama predstavlja. Po selima je uglavnom staračko stanovništvo, ljudi poznih godina i lošeg zdravlja. Prevoz do Gospića plaćali smo tri stotine kuna, dok smo za odlazak doktoru u Zadar morali izdvajati i pet stotina kuna. Ako uzmete u obzir da ovde narod živi od malih penzija ili socijalne pomoći, onda nije teško izračunati koliko ostane za život nakon samo jedne posete lekaru. Zbog lošeg vida često moram na kontrole kod očnog lekara u Zadar, i sama sam bezbroj puta bila prinuđena da plaćam nekome privatno da me odveze. Onaj ko može platiti taj nekako i nađe prevoz, dok onaj ko živi od socijalne pomoći nije u situaciji ni da ode doktoru – zadovoljna novom mogućnošću besplatnog prevoza kaže Nena Rađenović.
Službenom pokretanju projekta u Srbu prisustvovali su saborske zastupnice SDSS-a Dragana Jeckov i Anja Šimpraga, voditeljka projekta Tatjana Dragičević, glavni koordinator projekta Nikola Puharić, voditelj kancelarije SNV-a Jovan Vlaović, zamenica načelnika opštine Gračac Rajka Rađenović, zaposlenik na projektu Nebojša Rađenović te buduće korisnice iz Srba.
*Ovaj tekst je nastao u sklopu projekta „Tu gdje živimo“ koji je podržao Fond za poticanje pluralizma i raznovrsnosti elektroničkih medija Agencije za elektroničke medije.
