Turizam u službi kreiranja istorije grada

Ova dobra inicijativa i aktivnost navedene organizacije svakako ima svoj pozitivan karakter i doprinos u promociji grada, međutim ima i određenih propusta. Naime, javnost je tokom decembra prošle godine putem našeg portala i časopisa Izvor bila upoznata sa tekstom turističke table vezane za hram Svete Petke na Dobroj vodi gde se istorijat ovog hrama tumačio na osnovu legende koju pominje samo jedan autor, dok su istorijske činjenice u ovom slučaju zanemarene.

Na ovakav gest Turističke zajednice grada Vukovara reagovala je Srpska pravoslavna crkvena opština Vukovar, kao i vukovarski SDSS, negodujući zbog teksta table i tražeći njegovu izmenu u skladu sa činjenicama što se i dogodilo nekoliko meseci kasnije. Slična situacija je bila i sa Bogojavljenskim krstom na Dunavu, dok sa druge strane do danas nikakve table nisu postavljene na Srpski dom i Saborni hram Svetog Nikolaja. Iako je postavljanje tabli bilo planirano i za ove dve građevine, do toga nije došlo zbog neusaglašavanja oko teksta što nam je potvrđeno i u Turističkoj zajednici.

- Nedavno smo završili projekat turističke signalizacije baroknog jezgra, gde smo pokušali saradnjom sa relevantnim ustanovama označiti i konkretno sakralnu baštinu srpske pravoslavne zajednice. Na žalost, dva u tom kontekstu važna objekta, Srpski dom i crkva sv. Nikolaja, ostali su neoznačeni, s obzirom da se nismo mogli usaglasiti oko informacija koje bi se nalazile na ovim pločama, i koje bi bile tačne i dokazive – ističe direktorka Turističke zajednice grada Vukovara Marina Sekulić.

O čemu se zapravo radi vidljivo je iz međusobne korespodencije direktorke Turističke zajednice i prvog vukovarskog paroha protojereja-stavrofora Saše Kuzmanovića. Iz ove korespodencije vidljivo je da je u predlogu teksta Turističke zajednice trebalo stajati da je hram Svetog Nikolaja oštećen za vreme „velikosrpske agresije“ iako se zna da je zapravo miniran od strane pripadnika hrvatskih snaga.

- Saborni hram Svetog oca Nikolaja, opšte je poznato, u noći 18. na 19. 9. 1991. godine je miniran, a potom i zapaljen, ali ne u velikosrpskoj agresiji kako želite da napišete na info tabli vezanoj za isti hram, stoga se i dalje ne slažemo sa objašnjenjem vezano uz fotografije na predlogu info table. Sa konstatacijom da imate pravo, uz saglasanost grada, na javne površine da postavljate table, apsolutno se slažem, ali ne slažem se sa određenim tekstovima na predmetnim tablama sa kojima obmanjujete javnost – navodi se u jednom od pisama koje je protojerej-stavrofor Saša Kuzmanović uputio direktorki Turističke zajednice.

Međutim, nije ovde kraj izvrtanjima istorijskih činjenica i pokušaja da se i kroz turizam piše istorija umesto da, kao u svim normalnim sredinama on služi razvoju privrede. Ako govorimo o sakralnim objektima na zvaničnoj interenet prezentaciji Turističke zajednice gotovo da nema pomena o hramovima Srpske pravoslavne crkve, odnosno pominju se paušalno u delu teksta u kojima se navodi koje se sakralne građevine nalaze u Vukovaru, dok se o katoličkim crkvama donosi širi opis.

- U razvoju aktivnosti turističke zajednice rukovodimo se Strateškim smernicama razvoja turizma grada Vukovara iz kojih proizlaze resursno-turističke osnove, odnosno turistički potencijali. Ovde su između ostalih navedeni i objekti spomeničke baštine te građevine koje zbog svog turističkog potencijala zavređuju posebnu pažnju te njihova tržišna spremnost. U okviru ovog dokumenta, poseban naglasak u spomeničkoj, odnosno sakralnoj baštini stavljen je na crkvu i samostan sv. Filipa i Jakova, kao najstarijeg očuvanog baroknog spomenika, treće najduže crkve u Hrvatskoj i u kojoj je nedavno za posetioce otvoren Franjevački muzej sa izuzetnom zbirkom crkvenog i knjižnog blaga – između ostalog navodi Marina Sekulić.

Bez putokaza za Saborni hram i spomen park

Uprkos svemu zanemaruje se činjenica da su i franjevački samostan i Saborna pravoslavna crkva Svetog Nikolaja građeni u isto vreme, čak je Saborni hram osvećen godinu dana ranije. Sakralni objekti Srpske pravoslavne crkve kao ni Srpski dom ne nalaze se ni na turističkim putokazima koji se nalaze na više destinacija u gradu, neki i u neposrednoj blizini navedenih građevina. Slično kao i sakralni objekti, mesta za turističku promociju nema ni za spomeničku baštinu iz vremena Drugog svetskog rata, dok se sa druge strane turistička promocija grada Vukovara gotovo zasniva na poslednjem ratu devedesetih godina.

Spomenička baština NOB-a ne samo da nije zastupljena u turističkim rutama, nego za njih po sopostvenim priznanjima čelnice Turističke zajednice nema nikakvog interesa.

- Potražnje za spomenicima antifašizma gotovo da i nema, tako da ulaganje u njihovu promociju ne bi bilo opravdano. Važan segment u kreiranju ponude i promocije jeste da je sadržaj interpretiran na primeren način. Spomen park Dudik kao zaštićeno spomeničko dobro do sada nije stavljen u funkciju niti interpretiran, niti je prisutna potražnja gostiju za posetu ovom mestu – ističe Sekulić.

Sakralni objekti i spomenička baština iz vremena Drugog svetskog rata nisu jedini primeri zanemarivanja jednog dela istorijskog nasleđa važnog za grad Vukovar. Tako npr. među znamenitim građanima Vukovara koji se pominju na internet stranici Turističke zajednice nema ni jednog Srbina jer po navodima ni jedan od njih nije dovoljno pridoneo promociji Vukovara i Republike Hrvatske te se Turistička zajednica rukovodila isključivo tom logikom. Sa druge strane, ipak ima i nekih pozitivnih primera, istina svedenih na promociju manjinskih zajednica isključivo kroz njihovu tradiciju.

-U okviru svojih aktivnosti koje provodimo uvek nastojimo uključiti sve zajednice koje deluju na području grada. Kao dobar primer saradnje navela bih gastro-manifestaciju „Lepota različitosti“ tokom Vukovar film festivala na kojoj sve manjinske zajednice promovišu svoje gastro specijalitete, učestvovanje na božićnim svečanostima gde manjinske zajednice imaju mogućnost izvođenja svojih tradicionalnih božićnih pesama. Isto tako, napominjem kako u sve aktivnosti namenjene deci uključujemo decu iz svih vrtića i škola – ističe Marina Sekulić.

I županija izostavlja pravoslavne crkve

Zanemarivanje prisutnosti Srba kroz turističku promociju vidljiv je i u segmentu gde je nadležna Vukovarsko-sremska županija. Još 2018. godine postavljene biciklističke karte od strane županije urađene su sa nizom simbola koji označavaju crkve, muzeje, spomenike, restorane, prenoćišta i slično. Međutim, da li slučajno ili namerno, na ovoj karti Vukovarsko-sremske županije nema označene ni jedne pravoslavne crkve ni u jednom mestu županije, dok su sa druge strane katoličke crkve sve označene, od najstarije do najmlađe.

- Ažuriranje informacija na info panoima je bilo planirano i u prošloj godini, ali je Javni poziv „Program razvoja cikloturizma na kontinentu“ tada bio obustavljen zbog pandemije. Kako je u toku navedeni Javni poziv ponavljamo tu aktivnost u ovoj godini jer su izostavljene i brojne druge turističke atrakcije. Postavljanje info panoa započelo je 2018. godine te se isti nalaze na 16 odmorišta za cikloturiste na biciklističkim rutama naše županije – kaže Ana Lovrenščak iz odeljenja za turizam Vukovarsko-sremske županije.

Biciklistička karta županije

Izbegavanje Srba, pojmova koji su isključivo vezani uz srpski predznak i predstavljanje ratnih devdesetih godina samo kroz jednu prizmu, vidljivo je i na nizu drugih primera vezanih za turističku promociju Vukovara i uošpte ovog kraja. Takve kreacije svakako su odraz političke ostrašćenosti, a ne istinske i dobronamerne prezentacije.