Komemoracija za srpske žrtve sela Uzdolje

U organizaciji Opštine Biskupija i njenog Veća srpske nacionalne manjine, u selu Uzdolju kod Knina održana je komemoraciju civilnim žrtvama Vojno-policijske akcije „Oluja“, na mestu zločina nad osmoro srpskih civila, koji su ubijeni nakon ulaska hrvatske vojske u Knin avgusta 1995. godine.

Šestog avgusta 1995. godine, dan nakon ulaska hrvatske vojske u Knin, trojica pripadnika hrvatskih vojnih snaga, u selu Uzdolje kod Knina, zatekli su u svojim domovima osmoro srpskih civila. Nakon zastrašivanja, psovki i pretnji, dovedeni su ispod stabla hrasta nedaleko od glavnog puta ka Kninu i usmrćeni hicima iz automatske puške. Samo zbog toga što su bili Srbi, taj dan ubijeni su Milica Šare (1922.), Stevo Berić (1933.), Janja Berić (1932.), Đurđija Berić (1916.), Krstan Šare (1931.), Miloš Ćosić (1923.) i Jandrija Šare (1932.). Jedna osoba, svedok njihovog stradanja, preživela je i pored dva primljena metka, te uspela pobeći u obližnju šumu i zahvaljujući tome ostala živa. Isti je dan, u zaseoku Šare, u svojoj kući ubijena, a potom zapaljena Sava Šare, rođena 1922. god.

Polaganju venaca i paljenju sveća žrtvama tog zločina prethodio je verski pomen koji je služio sveštenik Eparhije dalmatinske SPC, paroh markovački Stanko Antić. Zvaničnih izjava u Uzdolju nije bilo. Porodice žrtava, kao i lokalni predstavnici srpske zajednice, poručili su kako je: „ Ovo mesto stradanja i sećanja koje zaslužuje da se žrtvama pokloni u tišini“. Oni smatraju kako je u poslednjih dvadeset i šest godina sa ovog i sličnih mesta stradanja poslano mnogo poruka i kako takve poruke nisu rezultirale pronalaženjem počinilaca.

Milan Đurđević

U izjavi za medije načelnik Opštine Biskupija Milan Đurđević najavio je kako će tokom naredne nedelje biti postavljen spomen – krst za sve nevino postradale srpske civile iz Uzdolja i okolnih biskupijskih sela.

- U porti manastira Lazarica mi ćemo postaviti jedan spomen-krst koji će biti zbirni spomenik za sve stradale u operaciji „Oluja“ sa područja ove opštine. Radi se o 34 ljudi od kojih je najviše stradalih bilo u selu Vrbnik, zatim ovde u Uzdolju pa u selu Biskupija. Da ne bismo u svakom selu postavljali posebno spomenik, smatramo da je ovako prikladnije, a i manastir Lazarica jeste jedno centralno mesto okupljanja pravoslavnih Srba čitavog ovog kraja - najavio je Đurđević.

Vence ispred spomen-obeležja u Uzdolju postavili su članovi porodica žrtava, predstavnici Opštine i VSNM-a Biskupije, kao i županijske organizacije SDSS-a, dok je crvenu ružu simbolično položila potpredsednica hrvatske Vlade Anja Šimpraga.

U avgustu 2017. godine, Dokumenta-Centar za suočavanje s prošlošću, podnela je Državnom tužilaštvu RH (DORH) kaznenu prijavu protiv nepoznatih počinilaca u vezi sa zločinom u Uzdolju. Kaznena prijava Dokumente, na temelju koje još uvek niko nije postupio, najvećim delom oslanja se na činjenice u vezi zločina koje je u svojoj istrazi rasvetlio Međunarodni krivični sud za bivšu Jugoslaviju u Hagu i to pre svega kroz izjave svedoka.

Ika Šare, ćerka ubijenog Miloša Ćosića, ranije je od države tražila nadoknadu nematerijalne štete, a nakon što su je odbile sve niže pravosudne instance, o njenom slučaju krajem 2021. odlučivao je Ustavni sud. Uz izdvojeno mišljenje sudija Andreja Abramovića, Lovorke Kušan i Gorana Selanca, Ustavni sud potvrdio je raniju presudu, kojom je u međuvremenu preminuloj Iki Šare zbog zastare odbijeno pravo na naknadu štete i naređeno da plati 14.500 kuna sudskih troškova. U istom navratu, po prvi put u istoriji hrvatskog pravosuđa, sudije su utvrdile da je istraga jednog od brojnih zločina počinjenih tokom i nakon "Oluje" bila neuspešna.

Za zločine počinjene u mestu Uzdolje, kao ni za one u okolnim kninskim selima Orlić, Markovac, Biskupija i Vrbnik, gde je u nekoliko dana nakon „Oluje“ ubijeno još 34 srpskih civila, još uvek niko nije odgovarao.