Sećanje na nevino postradalu kozaračku decu

Parastosom i komemoracijom u Noskovačkoj Dubravi okupljeni su se prisetili 69. kozaračke dece koja su, zajedno sa svojim majkama i starima, 1942. godine nakon nemačko ustaške ofanzive na Kozaru dovedena u logor formiran u tom selu u opštini Čađavica.

Parastos ovim mučenicima služili su sveštenici SPC eparhije pakračko-slavonske Dragan Gaćeša, Blagoje Đukić i Jovan Šaulić. Prisutnima su se obratili zamenik župana Virovitičko-podravske županije Igor Pavković, sekretar županije Ivo Horvat i Zoran Sinkić predsednik Srpskog pravoslavnog kulturnog društva „Prosvjeta“ iz Kozarske Dubice odakle je većina dovedene dece i žena i bila. Sinkić je okupljene obavestio da se u Kozarskoj Dubici podiže hram Mučenika Novojasenovačkih i da će tamo biti pomenute i žrtve iz Noskovačke Dubrave.

Logor u Noskovačkoj Dubravi osnovan je 20. avgusta 1942. godine i bio je čuven po surovosti. Nakon ofanzive na Kozaru u njega je dovedeno tristotinak žena i dece za koje u logoru nije bilo ni hrane ni smeštaja pa su boravili u štalama u kojima su pre njih bili smešteni slatinski Jevreji koji su odatle ranije prebačeni u druge ustaške logore u kojima su i poubijani. Majke zatočene dece su po ceo dan radile na poljima, sakupljale letinu na njivama tamošnjih seljaka odakle bi donele poneki skriveni klip kukuruza ili bi im seljaci nešto doturili. Ustaška komanda u logoru nije organizovala prehranu pa je zbog gladi umrlo 69. dece uzrasta od 3 meseca do 3 godine.

Ustaše su početkom decembra iste godine iznenada napustile logor. Majke su primetile da njihovih straža oko logora više nema, zbog nečega su povučene, što su one iskoristile da se sa preživelom decom upute prema slobodnom teritoriju na području Voćina gde su uspešno stigle, ali ni tu mnogi od njih nisu preživeli.  

Matičar koji je živeo u selu Noskovačka Dubrava, zabeležio je ime, prezime i starost svakom umrlom detetu zahvaljujući čemu deca ipak nisu zaboravljena. Njihova imena su urezana na spomen-ploču. U ime organizatora, prisutne je pozdravio predsednik Veća srpske nacionalne manjine Čađavice Zlato Ugrešić i potpredsednik VSNM Virovitičko-podravske županije Srđan Đuričić. Vence su položile delegacije Veća srpske nacionalne manjine Zagrebačke, Osječko-baranjske i Koprivničko-križevačke županije, kao i predstavnici manjinskih veća Slatine, Orahovice, Voćina, Suhopolja, Sopja, Zdenaca, Gradine i ostalih mesta.