U Virovitici, gradu na severu Hrvatske, živi značajan broj Srba, prema procenama meštana, oko 2.000. Donedavno nisu imali gde da se okupljaju, druže i održavaju kulturne manifestacije, međutim to se promenilo kupovinom nekretnine u centru grada, u neposrednoj blizini svih gradskih znamenitosti. Na taj način je srpska zajednica i simbolički dobila jedno od centralnih mesta u ovom gradu.
– Ranije je Veće srpske nacionalne manjine Virovitičko-podravske županije radilo iz Slatine pa nakon toga iz iznajmljenog prostora blizu zgrade Županije u Virovitici, zatim nam je Grad dao prostor u nekadašnjoj kasarni. Tad je bilo malo lakše, ali bilo je daleko od onoga što je nama trebalo. Borba za ovu kuću dugo je trajala, ali se san konačno ostvario. Nosioci projekta su Srpsko narodno veće i naš županijski VSNM. Prikupljanje projektne dokumentacije i prijava na konkurs je trajala oko godinu dana. Veće pokriva prostor skroz od Virovitice do Orahovice, a imamo i gradska veća u Orahovici i Slatini. U opštinama Lukač i Crnac nismo uspeli da konstituišemo veća. Županijsko veće pokrovitelj je dosta programa, sarađujemo sa Pakračko-slavonskom eparhijom i pomažemo gde god treba – zadovoljna je novim prostorijama srpskih organizacija u Virovitici predsednica VSNM-a Virovitičko-podravske županije Milena Lazić.
Na Spasovdan ove godine organizovana je mala svečanost jer je na taj dan nekad bila hramovna slava, ali kako pravoslavni hram u Virovitici više ne postoji, svečanost je upriličena u novim prostorijama. Takođe, 17. juna proslavljena je i slava veća Sveti Đorđe Bogić.
Srpska zajednica aktivna u društvu
Novi centar srpskih organizacija u Virovitici obnovljen je izvana, a iznutra je očišćeno zahvaljujući radnoj akciji koju je organizovao Srpski demokratski forum. U planu je kupovina opreme, kao i proširenje zgrade na još prostorija kako bi se imale gde održavati manifestacije za više uzvanika.
– Pripadnici srpske zajednice u Virovitici su dosta uključeni u društvo i bave se raznoraznim poslovima, pa tako imamo i zaposlenike u gradskim službama. Smatram da imamo dobar odnos i sa vlašću, nema većih problema. Što se tiče županije imamo pododbore Prosvjete u Virovitici, Slatini i u Voćinu tako da smo dobro zastupljeni, ali uvek može biti bolje. Za sada se radi na nekoliko projekata kako bismo uključili decu i mlade u neke programe i nadamo se da će biti uspešno. Sad kada smo kupili kuću, hteli bismo i da se više aktiviramo po tom pitanju – priča član Veća srpske nacionalne manjine Virovitičko-podravske županije Dobrivoj Nogić.
Srbi su područje oko Virovitice naselili mahom u vreme velikih seoba, a velik talas pridošlica iz Like, Korduna i Banije bio je nakon Drugog svetskog rata.
– Kroz istoriju je bilo dosta naseljavanja, a poslednjih nekoliko godina nažalost imamo i veliki trend iseljavanja. Međutim još uvek je ostalo dosta Srba koji vole i poštuju ovaj grad. Postoje i velike mogućnosti za školovanje, ali za sada nemamo manjinske modele obrazovanja. Nadamo se da bi škole mogle dobiti manjinske modele obrazovanja, međutim za njih treba određeni procenat dece koja bi ih pohađala. Mladi srpski jezik i ćirilično pismo uče uglavnom kući, a u školama u Suhopolju i Gradini postoji pravoslavna veronauka. Dosta predstavnika naše zajednice ima visoko obrazovanje – pojašnjava Nogić.
Na području grada Virovitice, prema popisu stanovništva iz 2021. godine živi malo preko 19.500 stanovnika, dok Virovitičko-podravska županija broji 71.432 stanovnika.
*Ovaj tekst je nastao u sklopu projekta „Tu gdje živimo“ koji je podržao Fond za poticanje pluralizma i raznovrsnosti elektroničkih medija Agencije za elektroničke medije.
