Komemoracija za žrtve masakra iz Drugog svetskog rata

Prošlo je 80 godina od ustaškog zločina u kojem je život izgubio 261 Srbin iz voćinskog kraja, odnosno iz mesta Kometnik i Dobrići koji su ubijeni u Voćinu. Liturgiju za stradale služio je episkop pakračko-slavonski Jovan sa sveštenstvom iz ove eparhije, a vence su položile brojne delegacije srpskih institucija, lokalnih manjinskih veća, antifašističkih udruženja kao i Virovitičko-podravske županije.

- Svi stradali su sahranjeni na jednom mestu pored reke Voćinke, a pedesetih godina prošlog veka su preneseni u zajedničku spomen-kosturnicu u centru Kometnika gde im je bio podignut spomenik koji je bio srušen u zadnjem ratu pa je ponovo obnovljen pre petnaestak godina. Komemoracije se redovno održavaju od kada je spomenik obnovljen. Zadnji preživeli svedok ovog zločina Savo Bojčić umro je prošle godine. Povodom 80. godišnjice ovog pokolja, u jednoj zgradi će biti postavljen muzej posvećen stradanju stanovnika Kometnika – priča zamenik župana Virovitičko-podravske županije Igor Pavković.

Opsežno istraživanje o ovom zločinu proveo je istoričar Milan Radanović, autor istoriografskog istraživanja „Slavonijo, triput si gorila“ koji govori o kotaru Podravska Slatina u Drugom svetskom ratu od 1941. do 1945. godine. U ovom istraživanju iz 2019. godine obrađena je i tema zločina u Kometniku i Voćinu, a autor se oslonio na prethodna istraživanja grupe istraživača koji su ustanovili 223 identiteta žrtava.

- Nedavno sam za potrebe Srpskog narodnog veća vršio nova istraživanja identiteta žrtava ovog masakra i ustanovio sam da je taj broj dosta veći i da iznosi 261 žrtvu, od kojih je 259 ubijeno u Kometniku i Voćinu 13. i 14. januara, a dve žene stanovnice Kometnika su naknadno ubijene jer su bile u rodbinskim odnosima sa žrtvama. U prethodnom popisu koji su lokalni istraživači objavili 1972. godine popisano je 223 žrtve, a u svom najnovijem istraživanju sam ustanovio da su 10 imena duplikati, a još četiri osobe nisu stradale tih dana, nego nešto kasnije, tako da ne spadaju u ovu grupu, ali sam ustanovio još 62 nova identiteta na osnovu izvora iz 1946. i 1964. godine – navodi Radanović neke zaključke iz svog istraživanja.

Iz odmazde ubijen 261 stanovnik

Grupa koja je brojala oko 35 ustanika, koji su sebe nazivali „Lisičinska gerilska grupa“, po selu Lisičinama pokraj Voćina odakle su bili pripadnici grupe, planirala je da pređe u partizane na Papuku, ali su se zbog velikog snega zadržali 11. januara u selu Kometnik. Tu su ih primetile ustaše iz Voćina koje su sledećeg dana htele da ih opkole. Pritom je došlo do oružanog sukoba u kojem je poginulo petoro ustaša, kao i trojica ustanika, a jedan ustaša je kasnije umro od posledica ranjavanja. Sutradan je došla veća grupa ustaša iz Osijeka, Valpova, Virovitice i Slatine i zajedno sa lokalnim ustašama iz Voćina su upali u Kometnik. Ustanici su već bili evakuisani prema Papuku i ta novopridošla grupa ustaških vojnika je započela hapšenje meštana.

Uhapšeni su svi stanovnici Kometnika i zapaljeno je nekoliko kuća, pre svega dve kuće koje su pružile utočište ustanicima. Prilikom hvatanja ubijeno je 25 stanovnika. Žene, deca i starci su odvojeni, kasnije su ih ustaške vlasti nameravale odvesti u logor u Zdencima kod Orahovice, ali se kasnije od toga odustalo iz nepoznatih razloga.  Muškarci stariji od 17 godina su odvedeni u Voćin, zajedno sa stanovnicima sela Dobrići gde su sutradan ubijeni nakon što je nad njima vršena tortura. Dvadesetak meštana je ostalo na životu kako bi pokopali žrtve.