Nova Gradiška dobija pravoslavni hram, osveštani temelji

Pre samog čina osvećenja, u parohijskom domu u centru grada, održana je sveta liturgija koju su predvodili episkop pakračko-slavonski Jovan i mitropolit zagrebačko-ljubljanski Porfirije uz sasluženje sveštenstva pakračko-slavonske eparhije.

- Danas smo, nakon više od 20 godina posle rata, ponovo zasijali u Novoj Gradiški, u smislu da već po četvrti put od davne 1736. godine pravimo novi hram koji će biti posvećen Svetom ocu Nikolaju. Hram u Novoj Gradiški se stalno vraća kao feniks posle svih dešavanja, ne samo devedesetih godina prošlog veka, već i ranije. Pokazujemo svoju jačinu, odnosno da možemo ostvariti ono što smo zacrtali – priča paroh novogradiški Ognjen Tendžerić.

Prethodni novogradiški pravoslavni hram sagrađen je 1962. godine, a srušen početkom 1992. Pre toga, hram koji je bio na području tadašnje opštine srušen je 1942. godine.

- Nova lokacija našeg hrama se nalazi na uzvišenju pored pravoslavnog groblja i to je dobro jer će novi hram predstavljati krunu nad gradom. Danas se bogosluženje održava u parohijskom domu, u zgradi koja je obnovljena 2016. godine, a iste godine posvećena je i kapela. Sam ambijent ove crkve je nama u suštini dovoljan jer može da primi broj vernika koji dolazi u crkvu. Razlog zašto smo želeli da izgradimo novu crkvu je to što želimo da izađemo, da se više ne skrivamo i da imamo crkvu na javnom mestu gde ćemo održavati bogosluženje – objašnjava Tendžerić kako sada izgleda bogosluženje u ovom gradu u Brodsko-posavskoj županiji.

Stari hram srušen pre 28 godina

Nakon 28 godina, Nova Gradiška dobija hram, a to će mnogo značiti pravoslavnim vernicima, ne samo u ovom mestu, već i u okolnim selima.

- Za pravoslavni narod na ovom području, od Medara pa prema Starom Petrovom Selu, ovo znači mnogo jer se u potpunosti vraća naš identitet. Vraćamo se onome što smo bili, a bili smo ne samo osnivači, već smo bili i utkani u ovaj grad, a bili smo i pokretači njegovog razvijanja. Našim povratkom, ne samo u smislu života, već i duhovnosti, udaramo i ojačavamo temelje na način kakvi su ovde oduvek i bili – zaključuje paroh novogradiški Ognjen Tendžerić.

Nova Gradiška danas broji oko 600 pravoslavnih vernika, a na liturgiju dolazi oko 50 ljudi. Liturgiji koja je prethodila posvećenju hrama ovoga puta prisustvovalo je nešto više vernika, a mnogi su došli iz okolnih sela. Ipak, najradosniji su bili domaćini iz Nove Gradiške koji su za goste i sveštenstvo priredili posluženje, onako kako i dolikuje u danima petrovdanskog posta.

- Puno mi je srce, ovo ima veliki značaj. Drago mi je da su udareni temelji naše crkve i nadam se da će hram u skoroj budućnosti biti izgrađen. U okolnim mestima su crkve devastirane, a neke se i obnavljaju. Vidi se da postoji želja, ali ima malo vernika, iako je naša eparhija značajna u pravoslavnoj crkvi - kaže Miroslav Gazibarić iz Nove Gradiške.

Liturgijama redovno prisustvuje i Milka Šarić koja je aktivna i u zajednici, a za nju ovaj dan predstavlja veliko veselje.

- Okupilo se mnogo naroda iako je pijačni dan. Žene iz Nove Gradiške i Kolo srpskih sestara su se postarale da se prisutni počaste i na taj način uveličaju ovaj događaj – priča Milka.

Postojanje crkve i groblja dokaz da su Srbi bili među osnivačima ovog mesta

Nakon liturgije i posluženja u parohijskom domu, održan je i centralni deo, odnosno čin posvećenja temelja budućeg hrama koji su takođe obavili vladike Jovan i Porfirije. Nakon posvećenja, episkop Jovan podelio je plakete građanima zaslužnim za početak izgradnje hrama, a mitropolit Porfirije održao je prikladnu besedu.

- Svaki novi hram u ovom mestu bio je lepši i veličanstveniji od prethodnog pa se nadam da će takav biti i ovaj. Nije to zbog toga što mi koji podižemo hramove hoćemo da pokazujemo inat i da prkosimo, nego je to zbog toga što osećamo duboku potrebu da je hram, kao mesto molitve, kao mesto našega susreta sa Bogom, mesto međusobnih susretanja u kom se ukidaju sve prepreke i u kom se ukida sve ono što nas razdvaja – istakao je u svojoj besedi mitropolit zagrebačko-ljubljanski Porfirije.

U neposrednoj blizini lokacije budućeg hrama Svetog Nikolaja, nalazi se pravoslavno groblje na kojem su sahranjeni mnogi veliki i učeni Srbi iz Nove Gradiške.

- Jedna od glavnih specifičnosti ovog groblja je to što je ono najstarije u gradu. Kada je grad osnovan, brojao je 50 porodica, a od toga je bilo 40 pravoslavnih, kako su ih tada zvali. Druga specifičnost je to što su spomenici devastirani posle rata. Srušeni su spomenici od izuzetne umetničke i istorijske vrednosti, a neki su pripadali familijama koje su stvarale ovaj grad. To je na jedan način bilo brisanje prošlosti i nas samih. Neki su spomenici kasnije obnovljeni dok su drugi ostali uništeni. Još jedna specifičnost je ta što su ovde sahranjeni nemački vojnici, a razlog tome je taj što su bili protestanti i odbijali su da se sahranjuju na centralnom gradskom groblju sa katolicima. Ovde se nalaze i ostaci kapele Svetog Nikolaja gde su ranije služeni parastosi. Kapela je po svojoj starosti i umetničkoj važnosti trebalo da bude spomenik kulture, ali nažalost nismo u posedu starih fotografija kako bi se registrovala pri ministarstvu kulture – pojašnjava važnost pravoslavnog groblja u Novoj Gradiški predsednik lokalnog gradskog Veća srpske nacionalne manjine Goran Nogić.

Uz meštane, goste, sveštenstvo i medije, ovom događaju prisustvovali su i mnogi politički predstavnici Srba iz zapadne Slavonije.

*Ovaj tekst je nastao u sklopu projekta „Tu gdje živimo“ koji je podržao Fond za poticanje pluralizma i raznovrsnosti elektroničkih medija Agencije za elektroničke medije.