Srbija proslavlja Dan primirja u Prvom svetskom ratu

Dan primirja ili možda bolje rečeno Dan pobede u Prvom svetskom ratu u Srbiji je državni praznik koji se na takav način proslavlja od 2012. godine. Pre toga obeležavao se samo simbolično od 2005. godine na način da su u svim osnovnim i srednjim školama prvi časovi nastave bili posvećeni ovom značajnom istorijskom datumu ne samo u istoriji Srbije nego i u istoriji celog sveta. 

U Srbiji je danas neradni dan, a praznik se obeležava i u Velikoj Britaniji, Belgiji, Novom Zelandu, Francuskoj. U zemljama Britanskog Komonvelta danas je „Dan sećanja", a u Sjedinjenim Američkim Državama „Dan veterana".

Na simboličan način ovaj datum obeležen je koju nedelju dana ranije i u vukovarskom Srpskom kulturnom centru kada je promovisan Zbornik radova sa naučnog skupa održanog 2018. godine u čast stogodišnjice od završetka Prvog svetskog rata. Promocija se, iako to možda i nije bila prvobitna namera organizatora i priređivača, nekako podudarila sa približavanjem ovog datuma.

Na današnji dan 1918. godine u 11 sati, u jednom železničkom vagonu u šumi Kompijen u Francuskoj sile Antante koje je zastupao francuski maršal Ferdinand Foš potpisale su primirje sa Nemačkom čime je praktično okončan Prvi svetski rat. Sve je kasnije formalizovano potpisivanjem Versajskog mirovnog ugovora 28. juna 1919. godine. 

Pozicije koje je toga 11. novembra držala srpska vojska postale su granice Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca i kasnije Kraljevine Jugoslavije. Pobedonosna srpska vojska tako je od austrougarske hegemonije oslobodila ne samo Srbiju nego i prostore na kojima su živeli drugi južnoslovenski narodi.

U Prvom svetskom ratu Srbija je izgubila gotovo trećinu svoga stanovništva, odnosno 1.247.435 ljudi ili 28% od celokupnog broja stanovnika koje je imala po popisu iz 1914. godine. U ratu je stradalo 62% muškog stanovništva između 18 i 55 godina starosti od čega je 53% poginulo a 9% postali su trajni invalidi. Samo prilikom prelaska Albanije umrlo je 77.455 vojnika. Broj civilnih žrtava premašio je 845.000. Pola miliona dece u ratu je ostalo bez oba ili bez jednog roditelja, najčešće oca.

Sve ove žrtve obavezuju sve potonje generacije Srba da ih nikada ne zaborave. 

Simbol ovog praznika i pobede u Prvom svetskom ratu u Srbiji je cvet Natalijina ramonda, endemska biljka koja raste na istoku Srbije i na planini Nidže, najvišem vrhu Kajmakčalana, na kome je srpska vojska pod komandom vojvode Živojina Mišića u žestokim borbama protiv Bugara stvorila uslove za proboj Solunskog fronta.

Cvet je nazvan po kraljici Nataliji Obrenović, a poznat je i kao cvet feniks, jer čak i ako se potpuno osuši kada se zalije može da oživi, što simbolički ukazuje na vaskrs srpske države iz pepela posle Prvog svetskog rata. Kao dodatni motiv uz ovaj simbol ide i traka u bojama Albanske spomenice.